Haluha (ISTORIA NATAL)

Iha kalan Natal, Marito fila ba uma no haluha tiha buat ida nebe nia atu fó ba nia fen.

Marito: eipa, ohin hau ansi loos iha Timor Plaza ne’ebá to’o haluha tiha buat rua atu sosa.

Maria: Saida?

Marito: Ida primeiru ne’e hau haluha sosa kertas kado atu falun O nia prezenti Natal

Maria: Ah, laiha buat ida.. ba hau deit ne’e. Hau nia Prezenti ne’e O la presiza falun ho kertas kado mos diak.

Marito: Ok, doben.

Maria: Entaun hau nia prezenti Natal iha ne’ebé

Marito: Nah, ida ne’e mak sasan segundu ne’ebé hau haluha atu hola ne sa mãe

Maria: (hahú fó kuliah naruk) …..

Halo “Wiwicu” iha Kalan Natal

Istória ne’e akontese iha kalan wainhira fulan kabuar kapaas loos no romántiku, wainhira Pedro hatete, "Hei, amór, ita rua mesak ne’e, mai ita halo Wiwicu ba, ema la haree ida sa.”

"Oh lae, labele agora, mor, mai ita toba latan halimar deit hodi fihir ba fulan nia naroman nebe kapaas loos ne’e..." Rosita hatán.

"Mai ona ba, mór, mai ita halo ona Wiwicu. Hau hadomi tebes O no agora ho fulan naroman romántiku hanesan ne’e, hau sente tempu pas los no sai memorável,"  Pedro hatán fali.

"Mór, mas hau hakarak atu kaer deit O nia liman, hodi hateke ba fulan, lakohi buat seluk, “ Rosita hatán tenik.

"Please, hau nia fuan-sorin, dala ida ne’e deit, ita halo Wiwicu hamutuk ho hau."

Rosita hateke ba Pedro nia mata-laran ho sentiment domin tomak, hodi hateten, "OK, mas dala ida deit, ita halo Wiwicu ne’e, eh."

Pedro foti ninia guitar no sira nain rua hahú kanta...

" Wiwichu a Merry Christmas, Wiwichu a Merry Christmas, Wiwichu a Merry Christmas, and a Happy New Year...."

Kuliah iha kalan Natal

Kalan Natal, em ves de ba Misa ho fen ho oan, Mário ba hemu tua ho nia kolega desde loraik kedas. Kalan boot mak nia foin fila hosi hemu tua ba fali sira nia uma, ho kondisaun lanu loos.

Wainhira la’o nakdoko hela, polísia ida hapara nia.

Polísia: Hey, kalan Natal oras hanesan ne’e O sei halo saida iha li’ur ne’e? Nusá la ba uma toba ona?”
"Hau la’o ain atu ba kuliah agora sa," Mário hatán ho fiar-an.
"O heran, dosen bulak ida ne’ebé mak oras hanesan ne’e, iha Natal tan, atu fó kuliah?" polísia husu ho síniku.
"Hau nia fen sa. Hau orsida to’o ba mak kuliah ne’e foin hahú. Parese to’o oras ida ka rua, hanesan ne’e".

Homilia Natal - Hadomi ema nebe kuran aihan no sasan

Depois de rona homília Natal nian kona-ba domin, liu-liu hadomi ema ne’ebé kuran liu, pas sai Misa Natal dader dia 25, labarik ida hatete ba ninia Mãe.

Labarik: Mãe, hau husu lai osan dollar rua ba tiu ne’ebé hakilar-hakilar iha li’ur ne’ebá ne’e. Ama sei hanoin to’o ohin homília dehan ita tenki ajuda ema nebe presiza liu. Kuitadu, tiu ne’ebá hakilar loos desde ohin.

Mãe: Oh bele deit oan, osan dolar 2 mak ne’e. Mas tiu ne’e hakilar dehan saida deit?

Labarik: tiu ne’e hakilar dehan, Es krim, Es krim, 50 sen deit. iha nee fa’an mos beng-beng, chocolate, no brinkedus sira. (hatan tiha labarik ne’e halai liu ba tiu ne’e)

Mãe: Labarik ne’e manipuladór tuir nia aman karik, hehehehe

Homilia Natal

Iha Natal tinan ida ne’e, amo pároko ba tuir eventu ida iha Portugal durante semana rua iha Portugal tamba amo Bispo mak haruka. Ne’eduni, Natal ne’e amo vigáriu Parokiál (Pastor pembantu) mak tenki halo misa no prepara Homília.

Wainhira amo Pároku fila fali hosi Portugal, nia husu ba ninia sarani sira, “oinsá ho amo vigáriu nia homilia iha misa kalan natal ne’e?”

"Atu dehan oinsá eh, Amo Paroko. Honestu deit, homília hosi amo vigáriu parokiál ne’e para membosankan ida. Laiha liu valor spiritual no aplikasaun ba ami nia moris mos laiha. Depois naruk tan"

Rona sarani sira dehan nune’e, amo pároku seidauk puas, nia hakarak atu rona rasik hosi amo vigáriu. Wainhira  hasoru amo vigáriu, nia sengaja husu, kona ba misa kalan Natal no homilia. Amo vigáriu hatan deit dehan, "Festa Natal kalan ne’e la’o ho diak, amo paroku. Maibé hau sibuk loos ho preparasaun ba Natal nian, korru, dekorasi, no buat seluk-seluk tan to’o hau haluha no la prepara tan homilia ba kalan Natal. Maibé sorte hau nian, hau tama ba Amo Paroku nia servisu fatin, hau hetan amo paroku nia homilia Natal nian nebe amu hakerek tiha ona no tau hela iha meza leten. Depois hau uza amo nia homilia ne’e. Tamba tempu laiha atu haree, nebe iha misa Natal kalan ne’e hau le loloos deit mak amo paroku nia naskah homília Natal ne’e. Nebe amo, Obrigado barak ba homília iha meza leten ne’e, maske hau la husu uluk amo."

Amo Pároku: %$#&^#*

Prezenti Natal ba Mae

Laen: "Ma, papa husu deskulpa eh, Natal tinan ida ne’e, hau labele sosa fodik prezenti Natal ida ba Mãe doben. Papa nia osan hotu tiha ona"

Fen: "Laiha buat ida, Pa. Mãe mos hakarak husu deskulpa eh, problema ne’e horseik mãe uza nonok tiha too hotu Pai nia ATM hodi belanja Mãe nia roupa, sapatu no prezenti Natal ba Mãe atu uza. Mãe mos uza tiha ona Pai nia kartu kredit hodi pesan sasan online. Sorry eh Pai doben"

Laen: "$&^&*%^%!$*&????"

Bele kuñese ne'e?

Uluk merkadu iha Fronteira Maliana sei loke, sabadu dader maluk timor oan sira ba sosa sasan nebe maluk NTT sira faan iha mota sorin.

Dader ida wainhira rai nakaras maizumenus tuku 5 ou liu, António lao-ain tun iha jalan tikus ai-bubur laran dalan korta atu ba mota ne’e. Iha dalan klaran kabun moras, nebe Antonio dada-an ba duut laran la dook hosi “jalan tikus” ne’e. Nia fiar katak ema sei la haree nia no sei la kunhese nia tamba rai sei nakkukun uitoan.

Wainhira tur hela, teki-teki nia rona ninia maluk sira nebe baibain sosa mina liu tuir dalan ohin nee. Antonio fila kotuk ba dalan nee depois dada ninia lipa sae taka tiha tiha isin too ulun. Tamba lipa badak, entaun kidun mak sai hela.

Liu mai, afinal nia kolega hetan nia tur hela, nune’e sira bolu nia, “Antonio, Antonio.. O kabun moras ka?”

Antonio finzi la rona, taka metin nia ulun ho lipa, la book-an no la fila kotuk,  halo finzi katak nia la’os Antonio.

Sira bolu nafatin, “Antonio, Antonio, O keta finzi, ami hatene ne o sa Antonio.”

Antonio Finzi nafatin, maibe nia maluk sira mos lakohi mengalah, kontinua bolu nia. “Ami kunhese ne o sa”

Antonio nervozu, hamos-an depois hatun lipa, fila nia oin ba sira, hodi hirus sira.

“Merda, imi ne’e labele duni. Hau taka hau nia isin, oin no oin, husik hau nia kidun deit mak sai. Nee mos haree deit hau nia kidun imi kunhese ne hau ne’e?”

Christmas wreath

Iha embaixada ida, staff ida haruka nia pembantu mak lori nia oan sira mai kantor atu tuir Natal bersama  tamba acara halo fali iha tuku 4 oras serbisu. Embaixada ne'e prepara ona pai Natal atu fahe prezenti ba labarik sira. Halo mos dekorasi Natal rebo-rebo, inklui tau 'christmas wreath' (hanesan foto iha post ida ne'e) iha los odamatan inan atu tama ba embaixada.

Pas tun husi kareta, pembantu haree aifunan wreath ne husu kedas, "aih eh, se mak mate iha embaixada ne mak tau ai-funan ne? Kuitadu, Mate iha los Natal ne?"

Oh heran, ne la'os karangan bunga ba mate nian karik diak, tia.

Sidi

Uluk iha parokia ida, amo paroku katuas hanorin katak wainhira konfessa ba pekadu selingkuh ka halo adulteriu, uza deit liafuan SIDI, tamba amo lakohi atu rona liafuan vulgar. Por exemplo atu konfesa dehan, selingkuh ho viziñu, dehan deit 'sidi iha viziñu nia uma oin' etc.

Loron ida amu katuas ne mate tiha. Nune'e troka fali ho amo foun ida. Iha ninia fulan primeiru, nia rona bebeik parokianu sira konfessa SIDI, nia la kumpriende maibe nia la halo ba lia.

Liu tiha fulan 3 nia penasaran tamba parokianu sira barak mak konfessa dehan SIDI, maibe tuir nia hatene Sidi la'os pekadu ida. Depois de ema konfessa hotu fila mai kartóriu nia husu ba katekista.

Amo: "eipa katekista, ema husi parokia ne'e mesak komik hotu deit. Sidi mos mai konfessa hotu ne'e."

Rona ida ne'e, katekista hamnasa loos, mas nia la explika ba amo. Amo foun ne penasaran liu tan.

Amo: "be o hamnasa ne tamba saida? Sidi ne pekadu ka? Buat sidi iha vizinhu nia uma oin ne laos pekadu to?"

Rona ida ne'e katekista hamnasa barak liu tan to'o dada is la hetan. Amo husu ba husu atu explika mos katekista hamnasa la diak los. To'o nervozu amo ne hasé hodi dehan.

Amo: "o hamnasa ba. Hau husu o lakohi explika ba. O lahatene katak o nia ferik-oan mak mai konfessa SIDI barak liu mak ne, dehan iha viziñu nia uma oin, iha uma kotuk no iha ai-laran.

Katekista nonok lian laiha kedas.

Fahe Warisan

Tukang tahu Jakarta nian ida moras todan iha ospitál. Hatene nia besik atu mate ona nia oan sira mai hakbesik hodi rona nia lia-menon, karik nia atu fahe nia warisan. Perawat ho ninia fen mos mai tur besik hodi rona nia hameno ba nia oan sira.

“Ba O, Joao, hau entrega ba O perumahan sira iha Bintaro

Ba O hau nia oan feto, hau husik hela O apartemen sira iha jalan Rajawali Selatan, Kemayoran nian

Ba O, Ameu, tamba o mak oan ikun, iha futuru nebe diak liu, hau entrega ba O, Gajah Mada Plaza. 

Ikus liu ba O hau nia fen, tamba o moris hamutuk, terus no kontenti hamutuk ona ho hau ba tinan naruk, hau fo ba perumahan sira iha ita nia uma oin ne’e.

Sira hotu nonok deit, maibé ninia perawat be tur iha neba, bisi-bisi ba katuas ne nia ferik-oan, “Señora, ita-boot nia katuas riku pa. Nia hameno no fo hela warisan ba imi ida-idak. Imi hotu sorti los.”

Señora ne’e, fila ho lian aas uitoan hatán fali ba perawat ne’e, “riku ne’e deit? Dehan ami sorti fali ka? Nia ne’e tukang tahu keliling deit. Fatin sira ohin nia temi ne’e, ninia rute fa’an no nia langganan tahu lor-loron nian.”